kanuni esasi özellikleri ne demek?

Kanuni Esasi'nin Özellikleri

Kanuni Esasi, Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası olup, 1876 yılında ilan edilmiştir. Türk anayasal tarihi açısından büyük bir öneme sahiptir ve çeşitli özellikleri barındırmaktadır:

• Çift Meclisli Sistem: Kanuni Esasi, Meclis-i Mebusan (Halk Temsilcileri Meclisi) ve Meclis-i Ayan (Senato) olmak üzere iki meclisli bir sistem öngörmüştür. Mebusan üyeleri seçimle gelirken, Ayan üyeleri padişah tarafından atanıyordu.
• Güçler Birliği ve Görev Ayrılığı: Kanuni Esasi'nde güçler birliği ilkesi benimsenmiş olup, yürütme yetkisi padişahta toplanmıştır. Ancak, meclislerin varlığı ve yasama sürecine katılımı, bir nebze de olsa görev ayrılığını işaret etmektedir.
• Padişahın Yetkileri: Padişahın yetkileri oldukça geniş tutulmuştur. Yasaları veto etme, savaş ilan etme, bakanları atama ve azletme, Meclis'i feshetme gibi önemli yetkilere sahipti. Bu durum, padişahın devlet üzerindeki kontrolünü sürdürmesini sağlamıştır.
• Temel Hak ve Hürriyetler: Kanuni Esasi, Osmanlı vatandaşlarına eşitlik, kişi dokunulmazlığı, konut dokunulmazlığı, basın özgürlüğü, dilekçe hakkı gibi temel hak ve özgürlükleri tanımıştır. Ancak, bu haklar kanunlarla sınırlandırılabiliyordu.
• Din ve Devlet İlişkisi: Kanuni Esasi, İslam'ı devletin dini olarak kabul etmiştir.
• Yargı Bağımsızlığı: Kanuni Esasi'nde yargı bağımsızlığı ilkesi teorik olarak benimsenmiş olsa da, pratikte padişahın yargı üzerindeki etkisi devam etmiştir.
• Merkeziyetçilik: Kanuni Esasi, merkeziyetçi bir yönetim anlayışını benimsemiştir.

Kanuni Esasi, Osmanlı Devleti'nde meşruti monarşi döneminin başlangıcı olmuş ve Türk anayasal gelişiminde önemli bir adım teşkil etmiştir. Ancak, padişahın geniş yetkileri ve Meclis'in kısa ömrü nedeniyle, tam anlamıyla bir anayasal düzen sağlanamamıştır.